Җир участогының рөхсәт ителгән файдалану төре: нәрсә ул һәм ни өчен мөһим?
Дәүләт кадастр бәяләве эшләре башкаруда җир участогының рөхсәт ителгән файдалану төре (РИФТ) төп роль уйный.
РИФТ төшенчәсе
Рөхсәт ителгән файдалану төре - бу җир участогына куелган закон нигезендәге максат, аның белән нинди эшчәнлек алып барырга мөмкинлеген билгели (мәсәлән, торак төзелеш, авыл хуҗалыгы, сәүдә). РИФТ РФ Җир кодексы, РФ Төзелеш кодексы һәм Росреестрның 2020 елның 10 ноябрендәге № П/0412 саны боерыгы белән расланган классификатор нигезендә билгеләнә.
2022 елның 1 гыйнварына Татарстан Республикасында:
- 279 769 җир участогы күптөрле РИФТ белән
- 37 105 җир участогы дөрес булмаган РИФТ белән теркәлгән
РИФТ "дөрес булмаган" яки "күптөрле" булганда кадастр бәясе ничек исәпләнә
Җирлеләр ЕГРН-га мәгълүмат керткәндә РИФТ-ка җитәрлек игътибар итмиләр, мәсәлән:
- Точсыз формулировкалар кулланалар
- Территориаль зонада рөхсәт ителгән бөтен файдалану төрләрен кертәләр
Бу кадастр бәясен дөрес булмаганча билгеләүгә китерә, күпчелек очракта арттырып.
Кадастр бәяләве автоматик рәвештә үткәрелә, исәпләүдә ЕГРН-дагы җир участогының рөхсәт ителгән файдалану турындагы мәгълүматлар файдаланыла. Дәүләт кадастр бәяләве буенча Методик күрсәтмәләрнең I бүлеге 8 нче пункты нигезендә, җир участогының "күптөрле" яки "дөрес булмаган" рөхсәт ителгән файдалану төре булганда, кадастр бәясе объектны иң нәтиҗәле файдалану варианты буенча билгеләнә, ул максималь исәпләнгән бәяне тәэмин итә.
РИФТ буенча мисаллар:
- *Күптөрле РИФТ*:
"Торак йорт". Фактик файдалану - "Шәхси торак йорт". Әмма бу формулировкага шулай ук күпфатирлы йортлар да керә. Иң "кыйммәтле" вариант - "Күпкатлы торак йорт" булып чыга, нәтиҗәдә җирле үзенәүләр җир салымы артуы белән очраша.
- *Дөрес булмаган РИФТ*:
"Билгеләнмәгән"
"Биналар һәм корылмалар урнаштыру өчен"
Фактик файдалану - "Шәхси торак йорт". Бу очракта кадастр бәясе җирле файдалану һәм төзелеш кагыйдәләре буенча билгеләнә. Җир участогы Ж2 "Шәхси торак төзелеш зонасы"на карый, анда түбәндәге төп файдалану төрләре рөхсәт ителгән:
- Шәхси торак төзелеш
- Блоклы торак төзелү
- Территорияне күнәйтү
- Мәктәпкәчә, башлангыч һәм урта гомуми белем бирү
- Алоқа хезмәтләрен күрсәтү
- Коммуналь хезмәтләр күрсәтү
- Коммуналь хезмәтләр күрсәтүче оешмаларның административ биналары
- Эчке тәртипне тәэмин итү
- Амбулатор-поликлиник хезмәт
- Кибетләр
Иң "кыйммәтле" вариант - "кибет" булып чыга, нәтиҗәдә җир салымы арта.
Ни өчен бу җирлеләр өчен мөһим?
- *Салымнар*: Кадастр бәясе җир салымына тәэсир итә
Җирлеләргә ЕГРН-дагы РИФТ турындагы мәгълүматларга игътибар итәргә киңәш ителә. Мәгълүмат никадәр төгәл булса, кадастр бәясе шулкадәр дөрес билгеләнә.
Татарстан Республикасында яңа дәүләт кадастр бәяләве планлаштырылганлыктан, объектлар турындагы мәгълүматларны тикшереп, яңартырга киңәш ителә.
РИФТ-ны ничек тикшерергә?
- Милли пространствалы мәгълүматлар системасының "Публик кадастр картасы" сервисында (nspd.gov.ru)
- ЕГРНнан чыганак сорап алып (gosuslugi.ru порталы аша)